وبلاگ هــم انــدیشـی دینــی

بسم الله الرحمن الرحیم

بازدید کننده ی بزرگوار! جهت مطالعه ی بهتر و کامتر مطالب این وبلاگ می توانید به وب سایت :::هم اندیشی دینی::: مراجعه بفرمایید.

سلسله درس­هایی از معاد

درس بیست و دوم: اهمیت یاد اموات

با توجه روایت­ها علقه­ی مادی اهل برزخ به طور کامل از اهل دنیا و بازماندگانشان قطع نمی­گردد. روی همین حساب است که از برزخ به دیدار آن­ها می­آیند و وقتی شخصی از نزدیکان و آشنایانش فوت کرد ونزد آن­ها رفت، از او جویای حال دیگران می­شوند. آنان از دیدار نزدیکان و بازماندگان خود خشنود می­شوند و از یادشان مسرور می­گردند. ما هم وظیفه داریم همواره از اموات و گذشتگان خود یاد کنیم و با زیارت قبور و اهدای اعمال صالح آن­ها را خشنود سازیم.

ذکر چند نکته:

1 ـ کسانی که از دنیا رفته­اند دستشان از دنیا کوتاه شده و بعضا گرفتار اعمال خود هستند، لذا در روایت داریم که از اموات خود جز به خیر و خوبی یاد نکنید و با گفتن بدی آن­ها و یا احیانا نفرین و لعنشان آن­ها را معذّب نسازید. رسول خدا (صلی­الله­علیه­وآله) می­فرماید: مردگان خود را جز به نیکی یاد مکنید، زیرا اگر از اهل بهشت باشند، مرتکب گناه شده­اید و اگر از اهل آتش باشند، گرفتاری و مشکلاتشان برایشان کافی است! «لا تَذکُرُوا أمواتَکُم إلا بِخَیرٍ فَإنَّهُم إن یَکُونُوا مِن أهلِ الجَنَّه تَأثِمُوا وَ إن یَکُونُوا مِن أهلِ النَّارِ فَحَسبُهُم مَا هُم فِیهِ».  البته در صورتی که اموات مستحق لعن و نفرین نباشند، چنین کاری آن­ها را معذّب نمی­سازد و صرفا شخص دشنام دهنده و کسی که با کارهای ناشایست موجب دشنام خوردن امواتش است گناه کار محسوب می­شوند.  

2  ـ درست است که بعد از مرگ روح از بدن جدا می­شود و وارد برزخ می­گردد، اما به هر حال علقه و توجه خاصی به قبر دنیوی خود دارد؛ لذا وقتی کسی به زیارت قبرش می­رود از حضورت مطلع می­گردد و با او انس می­گیرد. این انس تا جایی است که وقتی شخص می­خواهد آن­جا را ترک کند، دچار هراس و وحشت می­گردد. عَنْ أَبِی الْحَسَنِ (علیه­السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ الْمُؤْمِنُ یَعْلَمُ بِمَنْ یَزُورُ قَبْرَهُ؟ قَالَ نَعَمْ وَ لَا یَزَالُ مُسْتَأْنِساً بِهِ مَا دَامَ عِنْدَ قَبْرِهِ فَإِذَا قَامَ وَ انْصَرَفَ مِنْ قَبْرِهِ دَخَلَهُ مِنِ انْصِرَافِهِ عَنْ قَبْرِهِ وَحْشَةٌ.

3  ـ توجه میت به زائرین خود اقتضا دارد که وی را با سلام و احترام زیارت کنیم. امام صادق (علیه­السلام) فرمودند: به اهل قبور این­گونه سلام کنید: سلام بر خفتگان این سامان از مسلمانان و مؤمنان. شما طلیعه­ی کاروان ما بودید و ما هم اگر خدا بخواهد به شما ملحق مى‏شویم. «السَّلَامُ عَلَى أَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ نَحْنُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِکُمْ لَاحِقُونَ».از نکات بارز این سلام پیام اخلاقی آن است که متوجه باشیم روزی فرا می­رسد که ما هم از دنیا می­رویم و قبر جای می­گیریم.

4 ـ دعا برای اهل قبور: امام باقر (علیه­السلام) وقتی در بقیع به قبر شیعه­ای از اهل کوفه رسیدند فرمودند: بارالها! غریب است، بر او رحمت آور؛ تنها است، یار و همدم او باش؛ نگران است، انیس و مونس او باش؛ از رحمت خود نصیبى در گور او جاى ده که از رحمت دیگران بى‏نیاز گردد، او را به محضر مولى و سرورش على بن ابى طالب (علیه­السلام) برسان: «اللَّهُمَّ ارْحَمْ غُرْبَتَهُ وَ صِلْ‏ وَحْدَتَهُ‏ وَ آنِسْ وَحْشَتَهُ وَ أَسْکِنْ إِلَیْهِ مِنْ رَحْمَتِکَ مَا یَسْتَغْنِی بِهَا عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاکَ وَ أَلْحِقْهُ بِمَنْ کَانَ یَتَوَلَّاهُ». 

5 ـ امام رضا (علیه­السلام) فرمودند: کسی که کنار قبر برادر ایمانی خود برود. آن­گاه دستش را روی قبر بگذارد و هفت بار «انا انزلناه فی لیل? القدر» را بخواند، در روز فزع اکبر (قیامت) در امنیت خواهد بود: «مَنْ أَتَى قَبْرَ أَخِیهِ ثُمَّ وَضَعَ یَدَهُ عَلَى الْقَبْرِ وَ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ سَبْعَ مَرَّاتٍ أَمِنَ یَوْمَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ أَوْ یَوْمَ الْفَزَعِ‏».

6 ـ طلب حاجت نزد قبر پدر و مادر: آن­چه از روایات استفاده می­شود این است که دعا در کنار قبر پدر و مادر به استجابت نزدیک است. لذا امیرالمؤمنین (علیه­السلام) می­فرمایند: اموات خود را زیارت کنید چرا که با زیارت شما خشنود می­گردند. و حاجت خود را نزد قبر پدر و مادرتان بخواهید: «زُورُوا مَوْتَاکُمْ فَإِنَّهُمْ یَفْرَحُونَ بِزِیَارَتِکُمْ وَ لْیَطْلُبْ أَحَدُکُمْ حَاجَتَهُ عِنْدَ قَبْرِ أَبِیهِ وَ عِنْدَ قَبْرِ أُمِّهِ بِمَا یَدْعُو لَهُمَا».

7 ـ زیارت صالحین و اولیای خدا: امام رضا (علیه­السلام) می­فرماید: کسی که نمی­تواند به ما سر بزند و صله­ی رحم کند، به دوستان صالح ما سر بزند تا ثواب دیدار و صله­ی ما برای او نوشته شود. کسی که نمی­تواند قبور ما را زیارت کند، قبور آن­ها را زیارت کند که در این صورت ثواب زیارت ما برای او نوشته خواهد شد: «مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَى صِلَتِنَا فَلْیَصِلْ عَلَى صَالِحِی مَوَالِینَا- یُکْتَبْ لَهُ ثَوَابُ صِلَتِنَا وَ مَنْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَى زِیَارَتِنَا فَلْیَزُرْ صَالِحِی مَوَالِینَا- یُکْتَبْ لَهُ ثَوَابُ زِیَارَتِنَا».